Προστατίτιδα: Αίτια, Συμπτώματα, Διάγνωση και Θεραπεία

Η προστατίτιδα είναι φλεγμονή του προστάτη που προκαλείται από βακτηριακές λοιμώξεις, ανοσολογικές αντιδράσεις ή προβλήματα που σχετίζονται με τους μύες. Ανάλογα με την αιτία και τον οργανισμό, εκδηλώνεται με διαφορετικά συμπτώματα και ουρολογικές επιπλοκές.

Ο προστάτης παίζει βασικό ρόλο στην ανδρική αναπαραγωγική λειτουργία, παράγοντας το σπερματικό υγρό που θρέφει και μεταφέρει το σπέρμα. Κατά συνέπεια, η προστατίτιδα μπορεί να προκαλέσει σημαντική ενόχληση και να επηρεάσει την ποιότητα ζωής. Η πάθηση είναι σχετικά συχνή και επηρεάζει άνδρες όλων των ηλικιών, αλλά παρατηρείται πιο συχνά σε άτομα ηλικίας 30 έως 50 ετών.

Διαφορές Προστατίτιδας και Καλοήθους Υπερπλασίας του Προστάτη

Πολλοί συγχέουν την προστατίτιδα με την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη. Ωστόσο, είναι διαφορετικές παθήσεις:

Τύποι Προστατίτιδας

Η προστατίτιδα κατηγοριοποιείται σε διαφορετικούς τύπους ανάλογα με την αιτία και τη διάρκεια των συμπτωμάτων. Ορισμένες μορφές προκαλούνται από βακτηριακές λοιμώξεις, όπου παθογόνα μικρόβια εισβάλλουν στον προστάτη και προκαλούν φλεγμονή.

Αντιθέτως, άλλες μορφές αποδίδονται σε μη μολυσματικούς παράγοντες, όπως ανοσολογικές αποκρίσεις που προκαλούν παρατεταμένη φλεγμονή ή χρόνια μυϊκή δυσλειτουργία στην περιοχή της πυέλου που οδηγεί σε συμπτώματα χωρίς την ύπαρξη ενεργής λοίμωξης.

Οξεία Βακτηριακή Προστατίτιδα

Η οξεία βακτηριακή προστατίτιδα είναι η λιγότερο συχνή αλλά πιο σοβαρή μορφή προστατίτιδας. Προκαλείται από βακτηριακή λοίμωξη, συνήθως από το Escherichia coli ή άλλα Gram-αρνητικά βακτήρια. Τα συμπτώματα εμφανίζονται ξαφνικά και μπορεί να περιλαμβάνουν πυρετό, ρίγη, επώδυνη ούρηση και πόνο στη μέση. Απαιτεί άμεση αντιβιοτική θεραπεία για να αποφευχθούν επιπλοκές, όπως ο σχηματισμός αποστήματος.

Χρόνια Βακτηριακή Προστατίτιδα

Η χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα αντιπροσωπεύει μόνο το 5-10% των περιπτώσεων προστατίτιδας και είναι πιο σπάνια σε σύγκριση με τις άλλες μορφές. Πρόκειται για μακροχρόνια φλεγμονή του προστάτη βακτηριακής προέλευσης. Συχνά συνδέεται με επαναλαμβανόμενα κατά διαστήματα συμπτώματα, όπως πόνο στην περιοχή της πυέλου και διαταραχές της ούρησης, χωρίς την παρουσία ενεργής λοίμωξης κάποιες φορές. Η αντιμετώπισή της συνήθως περιλαμβάνει μακράς διάρκειας αντιβιοτική θεραπεία, καθώς και χρήση αντιφλεγμονωδών ή α-αναστολέων για τη μείωση των συμπτωμάτων.

Σύνδρομο Χρόνιου Πυελικού Πόνου

Το σύνδρομο χρόνιου πυελικού πόνου είναι η πιο συχνή μορφή προστατίτιδας, καθώς αντιπροσωπεύει περίπου το 90-95% των περιπτώσεων χρόνιων καταστάσεων. Χαρακτηρίζεται από χρόνιο πόνο στην περιοχή της πυέλου (λεκάνη) χωρίς ενεργή λοίμωξη και χωρίς εμφανή φλεγμονή σε ορισμένες περιπτώσεις. Η πάθηση είναι ιδιαίτερα δύσκολη στη διάγνωση λόγω της απουσίας σαφών διαγνωστικών δεικτών και της ανάγκης αποκλεισμού άλλων παθήσεων, καθώς και στη θεραπεία λόγω της πολυαιτιολογικής της φύσης. Συχνά συνοδεύεται από δυσκολίες στην ούρηση και δυσφορία κατά τη σεξουαλική δραστηριότητα.

Αντί για βακτηριακή αιτία, η κατάσταση σχετίζεται περισσότερο με μυϊκά προβλήματα, νευρική υπερευαισθησία ή ψυχολογικούς παράγοντες. Η θεραπεία περιλαμβάνει συχνά συνδυασμό φαρμακευτικής αγωγής, φυσιοθεραπεία για χαλάρωση των πυελικών μυών και αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως αποφυγή πικάντικων και όξινων τροφών ή καφέ και τεχνικές διαχείρισης του στρες. Σε ορισμένες περιπτώσεις εφαρμόζονται νευροτροποποιητικές τεχνικές, όπως ηλεκτρική διέγερση νεύρων (TENS) για τη μείωση του πόνου.

Ασυμπτωματική Φλεγμονώδης Προστατίτιδα

Αυτή η μορφή εντοπίζεται συνήθως τυχαία κατά τη διάρκεια εξετάσεων, όπως βιοψίες προστάτη για τον αποκλεισμό καρκίνου ή αναλύσεις σπέρματος για τη διερεύνηση υπογονιμότητας. Δεν προκαλεί αισθητά συμπτώματα, παρά την παρουσία φλεγμονωδών κυττάρων στον προστατικό ιστό, τα οποία αποκαλύπτονται μόνο μέσω ιστολογικής εξέτασης ή εργαστηριακών αναλύσεων. Έχει συσχετιστεί με υπογονιμότητα, πιθανώς λόγω της επίδρασης της φλεγμονής στην ποιότητα του σπέρματος, καθώς και με αυξημένα επίπεδα ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA), τα οποία απαιτούν περαιτέρω διαγνωστικό έλεγχο.

Συμπτώματα της Προστατίτιδας

Τα συμπτώματα της προστατίτιδας διαφέρουν ανάλογα με τον τύπο. Τα πιο συνήθη περιλαμβάνουν:

• Πόνο ή δυσφορία στην περιοχή της πυέλου, στη μέση ή στο περίνεο (η περιοχή του δέρματος μεταξύ κόλπου και πρωκτού).
• Δυσκολία στην ούρηση, συμπεριλαμβανομένου του πόνου ή της αίσθησης καψίματος.
• Αυξημένη συχνότητα και επείγουσα ανάγκη για ούρηση.
• Επώδυνη εκσπερμάτιση ή στυτική δυσλειτουργία.
• Συμπτώματα γρίπης σε οξείες περιπτώσεις.

Σε χρόνια προστατίτιδα, τα συμπτώματα έχουν συχνά διακυμάνσεις στην ένταση, με προσωρινή βελτίωση πριν επιδεινωθούν ξανά.

Αιτίες της Προστατίτιδας

Η προστατίτιδα προκαλείται από βακτηριακές λοιμώξεις, μη μολυσματικούς παράγοντες ή άλλες υποκείμενες ιατρικές καταστάσεις.

Βακτηριακές Λοιμώξεις

Η βακτηριακή προστατίτιδα εμφανίζεται όταν βακτήρια από την ουροφόρο οδό, το ορθό ή την κυκλοφορία του αίματος μολύνουν τον προστάτη. Παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν ουρολοιμώξεις, χρήση καθετήρα και μη ασφαλές σεξ.

Μη Βακτηριακές Αιτίες

Η μη μολυσματική προστατίτιδα, ειδικά το σύνδρομο χρόνιου πυελικού πόνου, μπορεί να οφείλεται σε:

• Ανοσολογικές αντιδράσεις που προκαλούν χρόνια φλεγμονή.
• Νευρική δυσλειτουργία ή υπερευαισθησία.
• Δυσλειτουργία ή τάση στους μύες του πυελικού εδάφους.
• Ψυχολογικό στρες που συμβάλλει στη μυϊκή ένταση.

Παράγοντες Κινδύνου

• Ιστορικό ουρολοιμώξεων ή σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων.
• Κατακράτηση ούρων ή δυσλειτουργία της ουροδόχου κύστης.
• Υπερπλασία του προστάτη.
• Χρόνιο στρες ή άγχος.
• Δραστηριότητες που ασκούν πίεση στο περίνεο, όπως καθιστική εργασία ή ποδηλασία.

Διάγνωση και Εξετάσεις

Η διάγνωση της προστατίτιδας περιλαμβάνει διάφορες προσεγγίσεις:

Κλινική Εξέταση

Η δακτυλική εξέταση του ορθού (DRE) επιτρέπει στον γιατρό να αξιολογήσει την ευαισθησία και τη διόγκωση του προστάτη [12].

Εργαστηριακές Εξετάσεις

• Ανάλυση και καλλιέργεια ούρων για την ανίχνευση βακτηριακών λοιμώξεων.
• Εξετάσεις αίματος για φλεγμονώδεις δείκτες.
• Ανάλυση σπέρματος σε χρόνιες περιπτώσεις.
• Επίπεδα PSA για τον αποκλεισμό καρκίνου του προστάτη.

Απεικονιστικές Εξετάσεις

• Υπερηχογράφημα ή μαγνητική τομογραφία για την αξιολόγηση ανωμαλιών του προστάτη.
• Κυστεοσκόπηση για την εξέταση της ουροδόχου κύστης και της ουρήθρας.

Αντιμετώπιση και Θεραπεία

Η θεραπεία εξαρτάται από τον τύπο και τη σοβαρότητα της προστατίτιδας.

Αντιβιοτικά και Φαρμακευτική Αγωγή

• Φθοριοκινολόνες ή τριμεθοπρίμη-σουλφαμεθοξαζόλη για βακτηριακή προστατίτιδα.
• Α-αναστολείς (π.χ. ταμσουλοσίνη) για τη βελτίωση των ουρολογικών συμπτωμάτων.
• Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (NSAIDs) για την ανακούφιση του πόνου.
• Μυοχαλαρωτικά για τη χαλάρωση των πυελικών μυών.

Τροποποιήσεις Τρόπου Ζωής

• Καλή ενυδάτωση και αποφυγή καφεΐνης, αλκοόλ και πικάντικων τροφών.
• Φυσιοθεραπεία της πυελικής περιοχής με ασκήσεις Kegel για την αντιμετώπιση μυϊκών προβλημάτων.
• Τακτική άσκηση και τεχνικές διαχείρισης του στρες.

Εξέλιξη προστατίτιδας

Η εξέλιξη της προστατίτιδας ποικίλει ανάλογα με τον τύπο:

• Η οξεία βακτηριακή προστατίτιδα συνήθως υποχωρεί με την κατάλληλη θεραπεία.
• Η χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα συχνά απαιτεί παρατεταμένη αντιβιοτική αγωγή αλλά είναι διαχειρίσιμη.
• Το σύνδρομο χρόνιου πυελικού πόνου αυνήθως απαιτεί πολυπαραγοντική προσέγγιση, αλλά τα συμπτώματα μπορούν να ελεγχθούν με κατάλληλες παρεμβάσεις.
• Η ασυμπτωματική προστατίτιδα δεν απαιτεί θεραπεία εκτός εάν συνδέεται με άλλες παθήσεις.

Τι να κάνετε

Η προστατίτιδα δεν πρέπει να αγνοείται, καθώς μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την καθημερινότητα και τη γενική υγεία σας. Όποια και αν είναι η μορφή της, υπάρχει διαθέσιμη θεραπεία. Επισκεφθείτε έναν εξειδικευμένο Ουρολόγο-Ανδρολόγο, ο οποίος θα αξιολογήσει την περίπτωσή σας και θα σας καθοδηγήσει στην καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση. Καλέστε μας σήμερα στο 210 6533 586 και κάντε το πρώτο βήμα για μια πιο υγιή και άνετη ζωή.

Συχνές ερωτήσεις

Η προστατίτιδα οφείλεται σε μεταδιδόμενα νοσήματα;

Αν και ορισμένες βακτηριακές μορφές σχετίζονται με σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, όπως χλαμύδια ή γονόρροια, αυτό συμβαίνει σπάνια. Η φλεγμονή του προστάτη μπορεί να οφείλεται σε βακτηριακές λοιμώξεις από την ουροδόχο κύστη, το έντερο, το αίμα ή ακόμη και σε μη βακτηριακούς παράγοντες, όπως μυϊκή δυσλειτουργία και άγχος. Αν ανησυχείτε, απευθυνθείτε σε γιατρό για ακριβή διάγνωση.

Η αφαίρεση του προστάτη θεραπεύει την προστατίτιδα;

Η αφαίρεση του προστάτη δεν συνιστάται συνήθως για την προστατίτιδα, καθώς η πάθηση αντιμετωπίζεται με φαρμακευτική αγωγή και αλλαγές στον τρόπο ζωής. Η χειρουργική επέμβαση εξετάζεται μόνο σε σοβαρές περιπτώσεις όπου οι άλλες θεραπείες αποτυγχάνουν.

Τι συμβαίνει αν η προστατίτιδα δεν αντιμετωπιστεί;

Αν η προστατίτιδα χωρίς θεραπεία οδηγεί σε χρόνιο πόνο, υποτροπιάζουσες λοιμώξεις και πιθανή υπογονιμότητα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, επηρεάζει τη λειτουργία της ουροδόχου κύστης και τη γενική ποιότητα ζωής.

Ποιες παθήσεις μπορεί να μοιάζουν με προστατίτιδα;

Καταστάσεις, όπως η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη, οι ουρολοιμώξεις και η διάμεση κυστίτιδα, παρουσιάζουν παρόμοια συμπτώματα με την προστατίτιδα, όπως πυελικό πόνο, συχνοουρία, δυσουρία και, σε ορισμένες περιπτώσεις, επείγουσα ανάγκη για ούρηση.

Η προστατίτιδα αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο του προστάτη;

Δεν υπάρχει άμεση σύνδεση μεταξύ προστατίτιδας και καρκίνου του προστάτη, αν και η χρόνια φλεγμονή μπορεί να προκαλέσει μακροπρόθεσμες αλλαγές στα προστατικά κύτταρα. Η προστατίτιδα, ωστόσο, δεν αποτελεί αιτία καρκίνου.

Η προστατίτιδα επηρεάζει τη γονιμότητα;

Ναι, ειδικά η χρόνια προστατίτιδα, ενέχει τον κίνδυνο να μειώσει την ποιότητα και την κινητικότητα του σπέρματος. Επιπλέον, οι φλεγμονώδεις μεταβολές μπορεί να επηρεάσουν τη σύνθεση του σπέρματος, με αποτέλεσμα η σύλληψη να είναι πιο δύσκολη.

Η προστατίτιδα επηρεάζει τη σεξουαλική λειτουργία;

Η προστατίτιδα μπορεί να οδηγήσει όχι μόνο σε σωματική δυσφορία, αλλά και άγχος ή κατάθλιψη, τα οποία με τη σειρά τους μειώνουν την αυτοπεποίθηση και επιδεινώνουν τη στυτική δυσλειτουργία ή τη λίμπιντο.

Η εκσπερμάτιση βοηθά στην προστατίτιδα;

Είναι ευρέως διαδεδομένη η αντίληψη ότι η εκσπερμάτιση βοηθά στη μείωση της φλεγμονής του προστάτη λόγω της απομάκρυνσης των συσσωρευμένων σπερματικών υγρών. Η αλήθεια είναι ότι σε κάποιους βοηθά, ειδικά σε περιπτώσεις βακτηριακής προστατίτιδας. Ωστόσο, σε άλλους, επιδεινώνει τα συμπτώματα λόγω ερεθισμού του φλεγμονώδους ιστού ή αυξημένης σύσπασης των πυελικών μυών με αποτέλεσμα περαιτέρω δυσφορία και πόνο.

Ποια βότανα βοηθούν στην αντιμετώπιση της προστατίτιδας;

Παρόλο που ορισμένα βότανα, όπως το saw palmetto, η κερκετίνη και η ρίζα τσουκνίδας, προτείνονται στο διαδίκτυο και το διαδίκτυο για τη διαχείριση των συμπτωμάτων, αρκετές κλινικές μελέτες δείχνουν ότι τα φυτικά συμπληρώματα προσφέρουν ελάχιστη ή καθόλου ανακούφιση στα συμπτώματα.

Εξέλιξη προστατίτιδας